Dzisiejsza liturgia streszcza cały Wielki Tydzień. Zaczynamy od naśladowania rzesz, które z palmami w rękach wprowadziły Chrystusa do Jerozolimy, gdzie miał złożyć swoją Najświętszą Ofiarę na krzyżu. A potem słuchamy opisu Męki Pańskiej i nie możemy się nadziwić zmienności ludzkich postaw. Ta liturgia pokazuje prawdę o każdym z nas, którzy miotamy się między teoretycznym wyborem Chrystusa i Jego praktycznym odrzucaniem.
LITURGIA SŁOWA
Kolekta:Wszechmogący, wieczny Boże, aby dać ludziom przykład pokory do naśladowaniasprawiłeś, że nasz Zbawiciel przyjął ciało i poniósł śmierć na krzyżu; daj nam pojąć naukę płynącą z Jego męki i zasłużyć na udział w Jego zmartwychwstaniu. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, †który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, *Bóg, przez wszystkie wieki wieków.
PIERWSZE CZYTANIE (Iz 50,4-7)
Oparcie swojego życia na Panu Bogu czyni człowieka niezachwianym. To dlatego zapowiadany przez proroka Izajasza Sługa Pański może przychodzić z pomocą wszystkim wątpiącym i utrudzonym. Dlatego pozostaje niewzruszony mimo zniewag ze strony tych, którym ofiarował swoje życie. W postaci zapowiadanego Sługi Pańskiego rozpoznajemy Chrystusa.
Czytanie z Księgi proroka Izajasza
Pan Bóg mnie obdarzył językiem wymownym, bym umiał pomóc strudzonemu krzepiącym słowem. Każdego rana pobudza me ucho, bym słuchał jak uczniowie. Pan Bóg otworzył mi ucho, a ja się nie oparłem ani się nie cofnąłem.
Podałem grzbiet mój bijącym i policzki moje rwącym mi brodę. Nie zasłoniłem mojej twarzy przed zniewagami i opluciem.
Pan Bóg mnie wspomaga, dlatego jestem nieczuły na obelgi, dlatego uczyniłem twarz moją jak głaz i wiem, że wstydu nie doznam.
Oto słowo Boże.
PSALM (Ps 22,8-9.17-18a.19-20.23-24)
Modlitwa psalmisty, choć powstała kilka wieków przed Chrystusem, wyraża w sposób zadziwiająco dokładny Jego udrękę. Pan Jezus znał tę modlitwę i właśnie jej słowami modlił się na krzyżu zanim skonał.
Refren: Boże mój, Boże, czemuś mnie opuścił?
Szydzą ze mnie wszyscy, którzy na mnie patrzą, *
wykrzywiają wargi i potrząsają głowami:
«Zaufał Panu, niech go Pan wyzwoli, *
niech go ocali, jeśli go miłuje».
Sfora psów mnie opadła, *
otoczyła mnie zgraja złoczyńców.
Przebodli moje ręce i nogi, *
policzyć mogę wszystkie moje kości.
Dzielą między siebie moje szaty *
i los rzucają o moją suknię.
Ty zaś, Panie, nie stój z daleka, *
pomocy moja, śpiesz mi na ratunek.
Będę głosił swym braciom Twoje imię *
i będę Cię chwalił w zgromadzeniu wiernych:
«Chwalcie Pana, wy, którzy Go wielbicie, †
niech sławi Go całe potomstwo Jakuba, *
niech się Go lęka całe potomstwo Izraela».
DRUGIE CZYTANIE (Flp 2,6-11)
Mieszkańcy Filippi, do których pisał św. Paweł, byli w większości dawnymi legionistami rzymskimi, którzy nawet na emeryturze cieszyli się licznymi przywilejami. Z niektórych względów korzystał również św. Paweł jako obywatel rzymski. Chrystus zaś, chociaż był Bogiem, nie korzystał z żadnych przywilejów. Dlatego wszyscy powinniśmy zgiąć kolana przed Jego pokorą i miłością.
Czytanie z Listu Świętego Pawła Apostoła do Filipian
Chrystus Jezus, istniejąc w postaci Bożej, nie skorzystał ze sposobności, aby na równi być z Bogiem, lecz ogołocił samego siebie, przyjąwszy postać sługi, stając się podobnym do ludzi. A w zewnętrznej postaci uznany za człowieka, uniżył samego siebie, stając się posłusznym aż do śmierci – i to śmierci krzyżowej.
Dlatego też Bóg Go nad wszystko wywyższył i darował Mu imię ponad wszelkie imię, aby na imię Jezusa zgięło się każde kolano istot niebieskich i ziemskich, i podziemnych. I aby wszelki język wyznał, że Jezus Chrystus jest Panem – ku chwale Boga Ojca.
Oto słowo Boże.
ŚPIEW PRZED EWANGELIĄ (Flp 2,8-9)
Aklamacja: Chwała Tobie, Królu wieków.
Dla nas Chrystus stał się posłusznym
aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko
i darował Mu imię ponad wszelkie imię.
Aklamacja: Chwała Tobie, Królu wieków.
EWANGELIA (krótsza, Mt 27,11-54)
Słuchając długiego fragmentu Ewangelii opisującego Mękę Jezusa Chrystusa, powinniśmy sobie postawić pytanie o miejsce każdego z nas w tym opisie. Bo nie jest prawdą, że jesteśmy wyłącznie tymi, którzy wychodzą naprzeciw Jezusowi z gałązkami palmowymi. Czy nam się nigdy nie zdarzyło zdradzić Chrystusa przez grzech?
✠ – słowa Chrystusa; E. – słowa Ewangelisty; I. – słowa innych osób pojedynczych; T. – słowa kilku osób lub tłumu.
Męka naszego Pana Jezusa Chrystusa według Świętego Mateusza
Jezus przed Piłatem
E. Jezusa zaś postawiono przed namiestnikiem. Namiestnik zadał Mu pytanie: I. Czy Ty jesteś Królem żydowskim? E. Jezus odpowiedział: ✠ Tak, Ja nim jestem. E. A gdy Go oskarżali arcykapłani i starsi, nic nie odpowiadał. Wtedy zapytał Go Piłat: I. Nie słyszysz, jak wiele zeznają przeciw Tobie? E. On jednak nie odpowiedział mu na żadne pytanie, tak że namiestnik bardzo się dziwił.
Jezus odrzucony przez swój naród
A na każde święto namiestnik miał zwyczaj uwalniać jednego więźnia, którego chcieli. Trzymano zaś wtedy znacznego więźnia, imieniem Barabasz. Gdy się więc zgromadzili, spytał ich Piłat: I. Którego chcecie, żebym wam uwolnił, Barabasza czy Jezusa, zwanego Mesjaszem? E. Wiedział bowiem, że przez zawiść Go wydali. A gdy on odbywał przewód sądowy, żona jego przysłała mu ostrzeżenie: I. Nie miej nic do czynienia z tym Sprawiedliwym, bo dzisiaj we śnie wiele nacierpiałam się z Jego powodu. E. Tymczasem arcykapłani i starsi namówili tłumy, żeby żądały Barabasza, a domagały się śmierci Jezusa. Pytał ich namiestnik: I. Którego z tych dwu chcecie, żebym wam uwolnił? E. Odpowiedzieli: T. Barabasza. E. Rzekł do nich Piłat: I. Cóż więc mam uczynić z Jezusem, którego nazywają Mesjaszem? E. Zawołali wszyscy: T. Na krzyż z Nim! E. Namiestnik powiedział: I. Cóż właściwie złego uczynił? E. Lecz oni jeszcze głośniej krzyczeli: T. Na krzyż z Nim! E. Piłat, widząc, że nic nie osiąga, a wzburzenie raczej narasta, wziął wodę i umył ręce wobec tłumu, mówiąc: I. Nie jestem winny krwi tego Sprawiedliwego. To wasza rzecz. E. A cały lud zawołał: T. Krew Jego na nas i na dzieci nasze.
E. Wówczas uwolnił im Barabasza, a Jezusa kazał ubiczować i wydał na ukrzyżowanie.
Król wyśmiany
Wtedy żołnierze namiestnika zabrali Jezusa z sobą do pretorium i zgromadzili koło Niego całą kohortę. Rozebrali Go z szat i narzucili na Niego płaszcz szkarłatny. Uplótłszy wieniec z ciernia, włożyli Mu na głowę, a do prawej ręki dali Mu trzcinę. Potem przyklękali przed Nim i szydzili z Niego, mówiąc: T. Witaj, Królu żydowski! E. Przy tym pluli na Niego, brali trzcinę i bili Go po głowie. A gdy Go wyszydzili, zdjęli z Niego płaszcz, włożyli na Niego własne Jego szaty i odprowadzili Go na ukrzyżowanie.
Droga krzyżowa
Wychodząc, spotkali pewnego człowieka z Cyreny, imieniem Szymon. Tego przymusili, żeby niósł krzyż Jego. Gdy przyszli na miejsce zwane Golgotą, to znaczy Miejscem Czaszki, dali Mu pić wino zaprawione goryczą. Skosztował, ale nie chciał pić.
Gdy Go ukrzyżowali, rozdzielili między siebie Jego szaty, rzucając o nie losy. I siedząc tam, pilnowali Go. A nad głową Jego umieścili napis z podaniem Jego winy: To jest Jezus, Król żydowski. Wtedy też ukrzyżowano z Nim dwóch złoczyńców, jednego po prawej, drugiego po lewej stronie.
Wyszydzenie na krzyżu
Ci zaś, którzy przechodzili obok, przeklinali Go i potrząsali głowami, mówiąc: T. Ty, który burzysz przybytek i w trzy dni go odbudowujesz, wybaw sam siebie; jeśli jesteś Synem Bożym, zejdź z krzyża! E. Podobnie arcykapłani wraz z uczonymi w Piśmie i starszymi, szydząc, powtarzali: T. Innych wybawiał, siebie nie może wybawić. Jest królem Izraela: niechże teraz zejdzie z krzyża, a uwierzymy w Niego. Zaufał Bogu: niechże Go teraz wybawi, jeśli Go miłuje. Przecież powiedział: Jestem Synem Bożym. E. Tak samo lżyli Go i złoczyńcy, którzy byli z Nim ukrzyżowani.
Śmierć Jezusa
Od godziny szóstej mrok ogarnął całą ziemię, aż do godziny dziewiątej. Około godziny dziewiątej Jezus zawołał donośnym głosem: ✠ Elí, Elí, lemá sabachtháni? E. To znaczy: Boże mój, Boże mój, czemuś Mnie opuścił? Słysząc to, niektórzy ze stojących tam mówili: T. On Eliasza woła. E. Zaraz też jeden z nich pobiegł i wziąwszy gąbkę, nasączył ją octem, umocował na trzcinie i dawał Mu pić. Lecz inni mówili: T. Zostaw! Popatrzymy, czy nadejdzie Eliasz, aby Go wybawić. E. A Jezus raz jeszcze zawołał donośnym głosem i oddał ducha.
Wszyscy klękają i przez chwilę zachowują milczenie.
Po zgonie Jezusa
A oto zasłona przybytku rozdarła się na dwoje z góry na dół; ziemia zadrżała i skały zaczęły pękać. Groby się otworzyły i wiele ciał świętych, którzy umarli, powstało. I wyszedłszy z grobów po Jego zmartwychwstaniu, weszli do Miasta Świętego i ukazali się wielu.
Setnik zaś i jego ludzie, którzy trzymali straż przy Jezusie, widząc trzęsienie ziemi i to, co się działo, zlękli się bardzo i mówili: T. Prawdziwie, Ten był Synem Bożym.
Oto słowo Pańskie.
Rozważanie:
Jak zauważył sługa Boży abp Fulton Sheen w książce: Priest is not his own (Ksiądz nie jest własnością samego siebie), Jezus jest jedyną osobą, która przyszła na świat nie po to, aby żyć, lecz aby umrzeć. Dzisiejszą liturgią rozpoczynamy celebrowanie tych wydarzeń, które były szczytem i zwieńczeniem misji Chrystusa.
W pierwszym czytaniu z Księgi Proroka Izajasza, spisanej kilka wieków przed Jezusem, prorok zapowiada to, czego dokona Mesjasz. Mówi o cierpieniu i dramacie, w którym Pan będzie Go wspomagał. Relacja Jezusa z Ojcem i miłość Boża do ludzi sprawiły, że Mesjasz przyjął bestialskie tortury i hańbę krzyża.
Święty Paweł w Liście do Filipian naucza, że Jezus stał się Sługą wszystkich. Wyzbył się Boskiej chwały i splendoru, a przyjął ludzkie cierpienie i poniżenie. Bóg jednak Go wywyższył (II czytanie). To, co stało się Jego hańbą, przyniosło wyzwolenie od zła, śmierci i potępienia dla każdego z nas. Od tego czasu ludzie różnych kultur i epok przyjmują wyzwolenie i zbawienie, które daje Chrystus.
Wielu jednak z tych, którzy wiwatowali tamtej niedzieli na cześć Jezusa, już kilka dni później skandowało: „Precz z Nim!”. W naszych czasach pełnych zamętu i rozdarcia również Tobie i mnie grozi to wewnętrzne zagubienie i dezorientacja. Wierzyć w Chrystusa, a własnym życiem tę wiarę podważać. Niech więc nasze dzisiejsze wołanie: „Hosanna!”, a więc: „Zbaw nas!”, wyrazi szczerą wiarę w Jezusa i przyjęcie Zbawienia, bez którego nasz los byłby pozbawiony światła i nadziei. Niech Twoje i moje życie będą najlepszym hymnem i okrzykiem na cześć Pana!
opr. ks. Andrzej Jakielski