Rozpoczęliśmy Wielki Post. Wielki nie ze względu na jego długość, ale na wagę tajemnic, do przeżywania których chcemy się przygotować. Ten okres pracy nad sobą liturgia każe nam rozpocząć od refleksji nad przyczynami i skutkami naszych grzechów. Dlaczego tak się dzieje, że mimo wielu bolesnych doświadczeń, ciągle wracamy do grzechu? Czy, będąc ludźmi, jesteśmy skazani na grzech, czy może potrafimy się przed nim obronić?
LITURGIA SŁOWA
Kolekta: Wszechmogący Boże, spraw, †abyśmy przez doroczne ćwiczenia wielkopostne postępowali w rozumieniu tajemnicy Chrystusa*i dzięki Jego łasce prowadzili święte życie. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, †który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, *Bóg, przez wszystkie wieki wieków.
PIERWSZE CZYTANIE (Rdz 2,7-9; 3,1-7)
Księga Rodzaju nie jest dokumentem ani nawet reportażem z pierwszych chwil po stworzeniu człowieka. Jej pierwsze rozdziały są owocem teologicznej refleksji nad relacjami między Bogiem i człowiekiem. Te relacje zakłóca Szatan, który przedstawia człowiekowi Boga jako zazdrosnego tyrana i kusi do sprzeniewierzenia się Bogu w imię rzekomej wolności i szczęścia. Rychło jednak okazuje się, że Szatan jest kłamcą, a grzech odbiera człowiekowi jego godność.
Czytanie z Księgi Rodzaju
Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia, wskutek czego stał się człowiek istotą żywą.
A zasadziwszy ogród w Edenie na wschodzie, Pan Bóg umieścił tam człowieka, którego ulepił. Na rozkaz Pana Boga wyrosły z gleby wszelkie drzewa miłe z wyglądu i smaczny owoc rodzące oraz drzewo życia w środku tego ogrodu i drzewo poznania dobra i zła.
A wąż był bardziej przebiegły niż wszystkie zwierzęta lądowe, które Pan Bóg stworzył. On to rzekł do niewiasty: «Czy rzeczywiście Bóg powiedział: Nie jedzcie owoców ze wszystkich drzew tego ogrodu?».
Niewiasta odpowiedziała wężowi: «Owoce z drzew tego ogrodu jeść możemy, tylko o owocach z drzewa, które jest w środku ogrodu, Bóg powiedział: Nie wolno wam jeść z niego, a nawet go dotykać, abyście nie pomarli».
Wtedy rzekł wąż do niewiasty: «Na pewno nie umrzecie! Ale wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z tego drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło».
Wtedy niewiasta spostrzegła, że drzewo to ma owoce dobre do jedzenia, że jest ono rozkoszą dla oczu i że owoce tego drzewa nadają się do zdobycia wiedzy. Zerwała zatem z niego owoc, skosztowała i dała swemu mężowi, który był z nią, a on zjadł. A wtedy otworzyły się im obojgu oczy i poznali, że są nadzy; spletli więc gałązki figowe i zrobili sobie przepaski.
Oto słowo Boże.
PSALM (Ps 51,3-4.5-6b.12-13.14 i 17)
Psalm, którym będziemy się teraz modlić, miał być wyśpiewany po raz pierwszy przez króla Dawida, po tym, jak Bóg uświadomił mu ciężar jego grzechów: wśród nich było cudzołóstwo i zabójstwo. Może nie mamy aż takich grzechów na sumieniu. Wszyscy jednak jesteśmy grzesznikami, dlatego ten psalm jest modlitwą każdego z nas.
Refren: Zmiłuj się, Panie, bo jesteśmy grzeszni.
Zmiłuj się nade mną, Boże, w łaskawości swojej, *
w ogromie swej litości zgładź moją nieprawość.
Obmyj mnie zupełnie z mojej winy *
i oczyść mnie z grzechu mojego.
Uznaję bowiem nieprawość moją, *
a grzech mój jest zawsze przede mną.
Przeciwko Tobie samemu zgrzeszyłem *
i uczyniłem, co złe jest przed Tobą.
Stwórz, Boże, we mnie serce czyste *
i odnów we mnie moc ducha.
Nie odrzucaj mnie od swego oblicza *
i nie odbieraj mi świętego ducha swego.
Przywróć mi radość Twojego zbawienia *
i wzmocnij mnie duchem ofiarnym.
Panie, otwórz wargi moje, *
a usta moje będą głosić Twoją chwałę.
DRUGIE CZYTANIE (dłuższe, Rz 5,12-19)
Chrystus jest początkiem nowej ludzkości odkupionej Jego Krwią. Podobnie jak z natury uczestniczymy w grzechu Adama, który sprowadza śmierć, tak możemy uczestniczyć w posłuszeństwie Jezusa Chrystusa wobec Ojca Przedwiecznego i dostąpić udziału w łasce odkupienia i uświęcenia. Święty Paweł przypominał tę prawdę chrześcijanom mieszkającym w Rzymie za jego czasów. Jest ona aktualna również dla nas.
Czytanie z Listu Świętego Pawła Apostoła do Rzymian
Bracia:
Przez jednego człowieka grzech wszedł do świata, a przez grzech śmierć, i w ten sposób śmierć przeszła na wszystkich ludzi, ponieważ wszyscy zgrzeszyli. Bo i przed Prawem grzech był na świecie, grzechu się jednak nie poczytuje, gdy nie ma Prawa. A przecież śmierć rozpanoszyła się od Adama do Mojżesza nawet nad tymi, którzy nie zgrzeszyli przestępstwem na wzór Adama. On to jest typem Tego, który miał przyjść.
Ale nie tak samo ma się rzecz z przestępstwem, jak z darem łaski. Jeżeli bowiem przestępstwo jednego sprowadziło na wszystkich śmierć, to o ileż obficiej spłynęła na nich wszystkich łaska i dar Boży, łaskawie udzielony przez jednego Człowieka, Jezusa Chrystusa. I nie tak samo ma się rzecz z tym darem, jak ze skutkiem grzechu spowodowanym przez jednego grzeszącego. Gdy bowiem jeden tylko grzech przynosi wyrok potępiający, to łaska przynosi usprawiedliwienie ze wszystkich grzechów.
Jeżeli bowiem przez przestępstwo jednego śmierć zakrólowała z powodu jego jednego, to o ileż bardziej ci, którzy otrzymują obfitość łaski i daru sprawiedliwości, królować będą w życiu z powodu Jednego – Jezusa Chrystusa.
A zatem, jak przestępstwo jednego sprowadziło na wszystkich ludzi wyrok potępiający, tak czyn sprawiedliwy Jednego sprowadza na wszystkich ludzi usprawiedliwienie dające życie. Albowiem jak przez nieposłuszeństwo jednego człowieka wszyscy stali się grzesznikami, tak przez posłuszeństwo Jednego wszyscy staną się sprawiedliwymi.
Oto słowo Boże.
ŚPIEW PRZED EWANGELIĄ (Mt 4,4b)
Aklamacja: Chwała Tobie, Słowo Boże.
Nie samym chlebem żyje człowiek,
lecz każdym słowem, które pochodzi z ust Bożych.
Aklamacja: Chwała Tobie, Słowo Boże.
EWANGELIA (Mt 4,1-11)
Ewangeliczny opis kuszenia Chrystusa może być dla wielu z nas zaskoczeniem. Bo przecież Bóg nie podlega kuszeniu. Przekonujemy się jednak o tym, że Syn Boży stał się prawdziwym człowiekiem i tak jak każdy z nas musiał się zmagać z szatańskimi pokusami. Swoją postawą zaświadczył, że człowiek może nie ulec pokusie, jeśli nie pozwoli zasiać w swoim sercu wątpliwości w Bożą miłość.
Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza
Duch wyprowadził Jezusa na pustynię, aby był kuszony przez diabła. A gdy pościł już czterdzieści dni i czterdzieści nocy, poczuł w końcu głód.
Wtedy przystąpił kusiciel i rzekł do Niego: «Jeśli jesteś Synem Bożym, powiedz, żeby te kamienie stały się chlebem».
Lecz On mu odparł: «Napisane jest: „Nie samym chlebem żyje człowiek, ale każdym słowem, które pochodzi z ust Bożych”».
Wtedy wziął Go diabeł do Miasta Świętego, postawił na szczycie narożnika świątyni i rzekł Mu: «Jeśli jesteś Synem Bożym, rzuć się w dół, napisane jest bowiem: „Aniołom swoim da rozkaz co do ciebie, a na rękach nosić cię będą, byś przypadkiem nie uraził swej nogi o kamień”».
Odrzekł mu Jezus: «Ale napisane jest także: „Nie będziesz wystawiał na próbę Pana, Boga swego”».
Jeszcze raz wziął Go diabeł na bardzo wysoką górę, pokazał Mu wszystkie królestwa świata oraz ich przepych i rzekł do Niego: «Dam Ci to wszystko, jeśli upadniesz i oddasz mi pokłon».
Na to odrzekł mu Jezus: «Idź precz, szatanie! Jest bowiem napisane: „Panu, Bogu swemu, będziesz oddawał pokłon i Jemu samemu służyć będziesz”».
Wtedy opuścił Go diabeł, a oto przystąpili aniołowie i usługiwali Mu.
Oto słowo Pańskie.
Rozważanie:
„Panu, Bogu swemu, służyć będziesz” (Ewangelia).
Hunzowie żyją w Himalajach w izolacji od świata. Cechuje ich czerstwe zdrowie, odporność i wytrwałość na trudy fizyczne. Mają niewiele ziemi. Cukru nie używają w ogóle, soli bardzo mało, a mięso jadają rzadko. Ich pożywienie to placki z grubo mielonego ziarna, owoce i jarzyny oraz mała ilość mleka. Są narodem wyjątkowo szczęśliwym. Przy swojej ciężkiej pracy, ubóstwie i oszczędności są niezwykle pogodni, uprzejmi i gościnni, dzielą się z przybyszem wszystkim, co posiadają. Nie mają policji ani więzień. Wykazują wielką kulturę współżycia, szlachetność i delikatność uczuć. Rozpoczął się Wielki Post, który jest okazją do intensywnej modlitwy i wielkodusznej pokuty dla ubłagania Boga o łaskę nawrócenia i dar pokoju dla wszystkich ludzi. Obyśmy ten czas poświęcili modlitwie i spełnianiu czynów braterskiej solidarności wobec ludzi cierpiących. Kuszenie Jezusa opisane w dzisiejszej Ewangelii pokazuje, że Syn Boży odrzuca to, co proponuje Mu Szatan. Chrystus zwyciężył kusiciela dla nas. Kościół co roku przez czterdzieści dni Wielkiego Postu jednoczy się z tajemnicą Jezusa na pustyni.
Święty Bernard z Clairvaux radzi: „Nie znajdą Boga ci, którzy Go szukają do czasu tylko, a przestają szukać w chwili pokusy”. Dziękujemy Ci, Jezu, za to, że zawsze jesteś z nami, że nie porzucasz nas, gdy upadamy. Pomóż nam trwać w obecności Ojca Niebieskiego i oprzeć się na Jego mocy, gdy przyjdą pokusy. Obyśmy, żyjąc szlachetnie, podobnie jak wspomniany himalajski lud, byli szczęśliwi, mając blisko Ciebie.
opr. ks. Andrzej Jakielski